Expected Shortfall (w skrócie ES) jest parametrem mówiącym o tym, jak dużej straty można się spodziewać na danym walorze w sytuacji, gdy nadejdzie zdarzenie wykraczające poza standardową miarę prawdopodobieństwa (Value at Risk).

Budowa parametru Expected Shortfall

Wskaźnik Expected Shortfall wskazuje, jak duża strata wygenerowana zostanie w określonym czasie na określonym aktywie, jeśli przekroczony zostanie poziom VaR (Value at Risk).

Wskaźnik VaR 95% w zakresie 15% oznacza, że istnieje aż 95% szans, że potencjalna strata nie przekroczy poziomu 15%. Przez zdecydowaną większość czasu sam wskaźnik VaR jest więc wystarczający, aby oszacować poziom ryzyka na danym walorze czy w danym portfelu.

Co jednak, kiedy już wydarzy się tych 5% przypadków, w których strata przekroczy poziom 15%? Jak dużej straty wtedy można się spodziewać? Czy będzie to poziom 16% czy raczej 26%? A może 56%? Tu z pomocą przychodzi wskaźnik Expected Shortfall.

ES należy rozumieć więc jako informację o tym, jak dużej straty można się spodziewać, jeśli wykroczy ona już poza standardowy poziom definiowany 95-procentowym prawdopodobieństwem.

Miesięczny parametr Expected Shortfall 95% na poziomie 20% będzie więc oznaczał, że jeśli już wydarzy się tych 5% przypadków, w których strata wyniesie więcej niż wskazuje poziom VaR, to istnieje 95% szans, że strata ta nie przekroczy poziomu 20%.

Zastosowanie Expected Shortfall

Wskaźnik ES powinien być stosowany łącznie z parametrem VaR i należy traktować go jako informację o tym, czego inwestor może się spodziewać w najczarniejszym możliwym scenariuszu, kiedy poziomy VaR zostaną już naruszone.

Dla przykładu załóżmy, że spółka XYZ posiada miesięczny wskaźnik VaR 95% na poziomie 15% i taki sam wskaźnik ES na poziomie 20%.

Sytuację tę należałoby odczytywać w ten sposób: istnieje 95% szans, że miesięczna strata na akcjach XYZ nie będzie większa niż 15%, ale jeśli wydarzy się coś nieprzewidywalnego i strata przekroczy zakładany poziom, to w tych 5% przypadków istnieje kolejnych 95% szans na to, że następująca strata nie będzie większa niż 20%.

Wskaźnik Expected Shortfall często wykorzystywany jest więc przez inwestorów przy przeprowadzaniu tzw. stres-testów swojego portfela. Dzięki połączeniu ES i VaR można w miarę precyzyjnie określić, jakich strat inwestor może się spodziewać w określonym czasie z określonym prawdopodobieństwem.

Ta wiedza daje natomiast podstawę do zareagowania przed czasem i do dopasowania owych poziomów ryzyka pod własne preferencje.

Wskaźnik ES jest miarą statystyczną bazującą na odchyleniu standardowym, o którym więcej można przeczytać w tym artykule.