fbpx

Encyklopedia inwestycyjna

GAAP

Co to jest GAAP?

GAAP to skrót od Generally Accepted Accounting Principles, co oznacza ogólnie zaakceptowany zbiór zasad księgowych. Mówiąc inaczej GAAP to zestaw wytycznych podpowiadających firmom, w jaki sposób powinny prowadzić swoją księgowość i przygotowywać okresowe sprawozdania finansowe. System GAAP obowiązuje głównie w Stanach Zjednoczonych. 


Idea opracowania GAAP

Odgórne uniwersalne wytyczne potrzebne są po to, żeby zapewnić, że to samo zdarzenie natury księgowej zostanie w ten sam sposób wykazane w sprawozdaniach różnych firm i na przestrzeni różny lat. 

Dzięki temu istnieje możliwość obiektywnego porównywania ze sobą sprawozdań tej samej firmy rok po roku w celu określenia trendów lub porównywania ze sobą sprawozdań różnych firm działających niezależnie od siebie. 

Gdyby każde przedsiębiorstwo mogło prowadzić księgowość według własnych zasad, w dodatku zmienianych rok po roku, to takie porównania byłyby niemożliwe. 


Wytyczne wprowadzane przez GAAP

Główne założenia GAAP wymuszają na księgowych czy dyrektorach finansowych stosowanie poszczególnych reguł przede wszystkim w sposób konsekwentny w każdym okresie rozliczeniowym. 

Szczegółowe wytyczne standaryzują na przykład moment księgowania uzyskanych zysków z uwzględnieniem lub bez uwzględnienia zdarzeń jednorazowych, sposób rozliczenia wydatków na inwestycje, ujmowanie kosztów stanów magazynowych (LIFO vs. FIFO) czy przeprowadzania korekt w przypadku odpisów wartości aktywów.  


Wymóg stosowania GAAP

Każda amerykańska firma, której akcje znajdują się w handlu na publicznej giełdzie, musi sporządzać swoje sprawozdania finansowe zgodnie z regułami GAAP. 

Firmy nie znajdujące się w obrocie publicznym formalnie nie mają takiego obowiązku, ale większość dobrowolnie wybiera ten sposób raportowania, ponieważ ułatwia on wiele rzeczy, np. starania o przyznanie kredytu w banku.

Do 2007 roku wszystkie firmy (nawet nie amerykańskie), których akcje znajdowały się w obrocie na amerykańskich giełdach, musiały przygotowywać sprawozdania w systemie GAAP. Było to dość uciążliwe dla spółek europejskich, które raportują w innym systemie IFRS (International Financial Reporting Standard). 

Od niemal trzynastu lat spółki europejskie, nawet jeśli handlowane w USA, zostały zwolnione z obowiązku trzymania się systemu GAAP, co często sprawia niestety, że porównywanie ich sprawozdań finansowych z amerykańskimi konkurentami jest mocno utrudnione. 


GAAP vs. Non-GAAP

Stosowanie standardu GAAP jest obligatoryjne dla spółek giełdowych, ale często firmy dobrowolnie wybierają także drugą metodę liczenia i raportowania tych samych zysków, które podają równolegle do wyników GAAP.

Najczęściej zdarza się, że publikując wyniki finansowe oznaczone jako Non-GAAP, firma dodatkowo uwzględnia w nich zdarzenia jednorazowe, które mogły zaburzyć rzeczywisty obraz osiągniętych zysków.

Dla przykładu, spółka XYZ w pierwszym kwartale 2020 roku zaraportowała zysk GAAP 10 mln USD i zysk Non-GAAP w wysokości 500 mln USD. Różnica mogła wyniknąć z tego, iż faktycznie wypracowany zysk wyniósł 10 mln, ale spółka założyła, że tak niski poziom wynikał wyłącznie z tymczasowego zamknięcia gospodarki, które nie powtórzy się w kolejnych kwartałach, dlatego nie powinno być uwzględniane w liczeniu zysków.

W takim wypadku ten sposób rozumowania jest oczywiście mocnym nadużyciem i będzie absolutnie niedozwolony w formule GAAP. Dlatego spółka podaje te „zmodyfikowane” wyniki jako swoją wersję rzeczywistości i oznacza je jako Non-GAAP. 

W drugim przypadku jednak firma ABC w pierwszym kwartale 2019 roku zaraportowała zysk GAAP 10 mln i zysk Non-GAAP w wysokości 500 mln USD, jednak różnica na 490 mln USD wynikała z tego, iż firma w danym kwartale musiała zapłacić jednorazową karę będącą efektem przegranego procesu sądowego. Kara finansowa, która uszczupliła zysk operacyjny z 500 do 10 mln USD prawdopodobnie rzeczywiście była wydarzeniem jednorazowym i nie powtórzy się w kolejnych kwartałach.

W takim wypadku uzasadnione jest podanie inwestorom dwóch różnych sposobów szacowania wyniku finansowego netto, tj. w dosłownej formule GAAP i w alternatywnym formacie Non-GAAP rozumianym jako „zysk, który wypracowałaby firma, gdyby nie kara”.

Poprzednie pojęcie:

FY (Fiscal year)

Następne pojęcie:

GDR
  • Transakcje dnia
  • Filmy edukacyjne
  • Instruktaże Wideo